O książce: 2006 / Klasyczna praca słynnego angielskiego uczonego Stephena Runcimana (1903–2000) na temat historii prawosławnego Kościoła greckiego, odnoszące się zarówno do historii starożytnej, teologii, jak i organizacji wewnętrznej Kościoła bizantyjskiego (pierwsza część księgi), a przede wszystkim stanowiska Patriarchatu Konstantynopola („Wielkiego Kościoła”) od upadku Konstantynopola w 1453 r. aż do powstania greckiego w 1821. Zdaniem autora, naród grecki mógł zachować ducha jedynie dzięki duchowej sile – Cerkwi prawosławnej. W tym kontekście S. Runciman bada najciekawsze zjawisko przejścia od średniowiecza do nowej ery, a mianowicie przekształcenie ponadnarodowego Kościoła ekumenicznego Bizancjum w narodowy Kościół grecki, który na początku XX w. stał się Patriarchatem Konstantynopola. XIX wiek. pod wpływem świeckiego elementu Fanariota i greckiego nacjonalizmu. W książce nie pominięto także tematu tłumienia oświecenia i samoświadomości wśród ludów słowiańskich Półwyspu Bałkańskiego przez duchowieństwo fanariotów, zwykle przemilczanego w pracach historyków greckich. Szczególne miejsce zajmuje trudne relacje między Patriarchatem Konstantynopola a Cerkwią Rosyjską. Wydane po raz pierwszy w języku rosyjskim. Dla wszystkich zainteresowanych historycznymi drogami prawosławia.